توصیف ۵ مفهوم بازاریابی که تاکنون نشنیده اید!

در بازاریابی (MARKETING)، مشاغل استراتژی هایی را طراحی می کنند که نیازهای مشتری را برآورده کند، افزایش فروش داشته باشد، سود را به حداکثر برساند و رقبای آنها را شکست دهد. این یک حقیقت است اما ممکن است بسیاری بپرسند چه فلسفه ای برای تعیین استراتژی های بازاریابی بهترین است؟ ما در این مطلب قصد داریم مفاهیم مختلف بازاریابی را مطالعه و بررسی کنیم و دریابیم که هر یک از آنها عملکرد خاصی در یک استراتژی جامع بازاریابی دارند. بیایید هر یک از این مفاهیم بازاریابی را با جزئیات تجزیه کنیم.

۵ مفهوم بازاریابی یا مارکتینگ

مفهوم تولید (The Production Concept)

مفهوم تولید بر روی عملیات ها و فعالیت ها متمرکز است و بر این فرض استوار است که مشتریان، بیشتر جذب محصولی می شوند که به راحتی در دسترس هست و می توان با هزینه کمتری نسبت به محصولات مشابه، آن را خریداری کرد. این مفهوم در نتیجه ظهور سرمایه داری اولیه در دهه ۱۹۵۰ بوجود آمد. در آن زمان شرکت ها برای اطمینان از دست یابی به حداکثر سود و مقیاس پذیری، بر روی کارایی در تولید متمرکز بودند.

مفهوم تولید بیشترین عملکرد را نسبت به سایر مفاهیم بازاریابی موجود در این لیست دارد. در حقیقت جامعه امروزی کالاهایی را ترجیح می دهد که به راحتی در دسترس و ارزان باشند.

چنین رویکردی احتمالاً زمانی موثرتر است که شغلی در بازارهایی با رشد بسیار بالا فعالیت کند. این فلسفه زمانی می تواند مفید باشد که شرکتی در یک صنعت با رشد فوق العاده زیادی روبرو شود که البته خطراتی را نیز به همراه دارد. مشاغلی که بیش از حد بر تولید ارزان متمرکز شده اند، می توانند به راحتی ارتباط با نیاز مشتری را از دست داده و در نهایت علی رغم تامین کالاهای ارزان و در دسترس، کسب و کار خود را از دست بدهند و شکست بخورند.

مفهوم محصول (The Product Concept)

مفهوم محصول برعکسِ مفهوم تولید است زیرا فرض می کند که در دسترس بودن و قیمت، نقشی در عادات خرید مشتری ندارند و مردم معمولاً کیفیت، نوآوری و عملکرد را ترجیح می دهند. بنابراین این مفهوم بازاریابی بر بهبود مستمر محصول و نوآوری متمرکز می باشد.

مفهوم محصول چندان مربوط به تولید و بازده تجاری نیست بلکه بیشتر بر مشتری متمرکز است. مشتریان بالقوه محصولاتی را می پسندند که کیفیت، عملکرد یا ویژگی های ابتکاری ارائه می دهند. این مفهوم بازاریابی به مشتریان بالقوه و وفاداری آنها به برند تجاری شان و همچنین تنوع، کیفیت و مزایای محصولات اعتقاد دارد.

شرکت اپل نمونه بارز عملی این مفهوم است. مخاطبان هدف آن همیشه مشتاقانه منتظر نسخه های جدید این شرکت هستند. حتی اگر محصولات دیگری هم وجود داشته باشند که بسیاری از عملکردهای مشابه را با قیمت پایین ارائه دهند، بسیاری از افراد صرفا برای اینکه در هزینه خود صرفه جویی کنند، وارد معلامله نمی شوند. با این وجود فقط بر اساس این اصل، یک بازاریاب نمی تواند مطمئن باشد کسانی را که انگیزه آنها دم دست بودن و قیمت است را نیز جذب کند.

مفهوم فروش (The Selling Concept)

مفهوم فروش، نان و مایه تلاش بازاریابی است زیرا معتقد است که مردم به اندازه کافی محصول یک تجارت را نخواهند خرید بنابراین مشاغل باید آنها را ترغیب به انجام این کار کنند. البته در بازاریابی امروزی ما می دانیم که فروش راهی برای موفقیت کامل در بازاریابی نیست.

مفهوم فروش مستلزم تمرکز بر آوردن مشتری به معامله واقعی بدون در نظر گرفتن نیاز مشتری یا کیفیت محصول است. این استراتژی یک تاکتیک پرهزینه می باشد. این مفهوم غالبا تلاش ها برای جلب رضایت مشتری را حذف می کند و معمولاً منجر به تکرار خرید نمی شود. این مفهوم قدرت زیادی را به کسب و کارهایی می دهد که یک برنامه کامل برای تحریک خرید بیشتر مشتریان بالقوه خود دارد.

مفهوم فروش بر این باور استوار است که شما باید مشتری را متقاعد کنید تا محصول و خدمات را بخرد، هر چند که این کار ضرورتی نداشته باشد. تا به حال به این فکر کرده اید که چرا با وجود رواج نام تجاری کوکاکولا همچنان تبلیغات این شرکت را مشاهده می کنید؟ همه می دانند که شرکت Coke چه چیزی ارائه می دهد اما به طور گسترده ای اینگونه گفته می شود که محصولات این برند فاقد مواد مغذی بوده و برای سلامتی مضر می باشد. کوکا کولا این را می داند و به همین دلیل است که سال های متمادی پول های حیرت انگیزی را صرف تبلیغ محصول خود می کند.

مفهوم بازاریابی (The Marketing Concept)

مفهوم بازاریابی مبتنی بر افزایش توانایی شرکت در رقابت و دستیابی به حداکثر سود از طریق روش هایی است که در آن ارزش بهتری نسبت به رقبا به مشتریان ارائه می شود. یعنی مفهوم بازاریابی مفهوم رقابت است. این مفهوم معتقد است که موفقیت در فروش و یک تجارت به آن دسته از تلاش های بازاریابی بستگی دارد که ارزش پیشنهادی بهتری نسبت به رقبا ارائه دهد.

این مفهوم بر نیازها و خواسته های هدفمند و همچنین ارائه ارزش بهتر از رقبا متمرکز است. هدف شما از بازاریابی این است که در مقایسه با رقبای خود گزینه ارجح باشید. مزیت رقابتی اصل مهمی است! همه چیز در مورد شناخت بازار هدف و تأمین موثر و کارآمد نیازهای آنها است.

شرکت Glossier که در زمینه محصولات آرایشی و بهداشتی فعالیت می کند، نمونه قابل تشخیص این مفهوم مارکتینگ است. این شرکت فهمید که بسیاری از خانم ها از نحوه تأثیر مواد آرایشی بر سلامت پوست خودشان ناراضی هستند. آنها همچنین متوجه شدند که خانم ها از اینکه گفته می شود از چه محصولات آرایشی استفاده کنند، خسته شده اند. با این اوصاف، این شرکت مجموعه ای از محصولات مراقبت از پوست و آرایش را معرفی کرد که نه تنها پوست را تغذیه می کند بلکه استفاده از آن آسان است و اعتماد به نفس شخص را با آرایش تقویت می کند.

مفهوم بازاریابی اجتماعی (The Societal Marketing Concept)

مفهوم سوشال مارکتینگ (Social marketing) مفهومی نوظهور است که بر رفاه جامعه تأکید دارد. این مفهوم مبتنی بر این ایده است که بازاریابان مسئولیت اخلاقی دارند تا وجدانانه بدون در نظر گرفتن اهداف فروش یک شرکت، برای ارتقای آن چیزی تلاش کنند که برای مردم بهتر است حتی اگر از آن بی اطلاع باشند. می توان گفت مفهوم بازاریابی اجتماعی پیشرفته ترین و مدرن ترین تفکر بازاریابی امروزی است که در حال حاضر می توان از آن استفاده کرد. این مفهوم معتقد است با تولید محصولات بهتر می توان به جهان کمک کرد تا مکان بهتری برای زندگی کردن باشد.

این گرایش در حالی شکل گرفت که برخی این سوال را مطرح می کردند: آیا کسب و کارها به مشکلات عظیم جامعه مانند مشکلات زیست محیطی، کمبود منابع، رشد جمعیت، فقر و نابسامانی های اجتماعی فکر می کنند و به دنبال راه حل هایی برای آنها می باشند یا خیر؟

صنعت فست فود نمونه ای از آن چیزی است که مفهوم اجتماعی می خواهد به آن هدف بپردازد. تقاضای جامعه برای غذاهای فوری یا همان فست فود افزایش یافته است اما این غذا دارای چربی و قند زیادی است و باعث افزایش تولید زباله در محیط زیست می شود. حتی اگر این صنعت به تمایلات و خواسته های مصرف کننده مدرن پاسخ می دهد بازهم به سلامت ما آسیب می رساند و جامعه ما را از هدفش یعنی پایداری محیط زیست دور می کند.

چگونه می توان یکی از مفاهیم مناسب بازاریابی را انتخاب کرد؟

اگرچه همه مفاهیم فوق مثل قبل کارآمد و موثر نمی باشند اما شما می توانید از جنبه های مختلفی، از این مفاهیم در طراحی استراتژی برای برنامه بازاریابی خود استفاده کنید. همانطور که برنامه ریزی می کنید، باید قبل از تصمیم گیری در مورد ایده های بازاریابی، چند سوال از خود بپرسید. مثل:

• مخاطبان من چه کسانی هستند؟ چه افرادی به محصولات یا خدمات من علاقه مند هستند؟ آنها کجا به دنبال من و آنچه من ارائه می دهم، می باشند؟ چه چیزی باعث جذب این افراد به شرکت من می شود؟ چگونه می توانم از این روش ها استفاده کنم تا این افراد را به مشتری تبدیل نمایم؟
• اهداف من در کنار کسب درآمد چیست؟ به عنوان مثال آیا من در تلاش برای ایجاد یک مشتری وفادار هستم؟ آیا می خواهم در صنعتی که در آن فعالیت می کنم، شکافی را پر کنم؟
• چه چیزی نام تجاری یا همان برند من را منحصر به فرد می کند؟ برای اینکه آنها را به خرید تشویق یا ترغیب کنم، چه آموزش هایی نیاز است بدهم؟

در طول سال ها تمرکز بازاریابی از سود و محصولات به سمت مردم و نیازهای آنها تغییر یافته است. مصرف کننده مدرن استقبال بیشتری از مفهوم بازاریابی و مفهوم اجتماعی دارد زیرا این مفاهیم باعث می شود احساس توجه و شنیده شدن داشته باشد. تا زمانی که مصرف کننده را در استراتژی خود در اولویت قرار دهید، مطمئنا تا حدی موفق خواهید بود.

مفهوم بازاریابی یک فلسفه مشتری مدار «حس می کند و پاسخ می دهد» است. مهم نیست که مشتری های مناسب برای محصول خود پیدا کنید بلکه مهم این است که محصولات مناسبِ مشتریان خود را پیدا نمایید.