تعریف رضایت شغلی چیست؟ ۸ راه افزایش رضایت کارکنان

مفهوم رضایت شغلی چیست؟

کنفوسیوس: شغلی را که دوست دارید انتخاب کنید، در این صورت هرگز مجبور نخواهید شد یک روز در زندگی خود کار کنید.

احتمالاً قبلاً این نقل قول را شنیده اید، با این حال ممکن است برای این مطلب هم مرتبط باشد. چراکه باعث می شود که بپرسیم آیا احساساتی مانند شادی، استرس و اضطراب نقش مهمی در رضایت مندی از کار دارند یا خیر؟

رضایت شغلی یا رضایت کارکنان (به انگلیسی: Job satisfaction or employee satisfaction) معیاری است برای میزان رضایت کارکنان از شغل‌شان! خواه آن شغل یا جنبه های فردی یا جنبه های کاری آن کار همانند ماهیت کار یا نظارت را دوست داشته باشند یا خیر.

رضایت از شغل میزانی است که یک کارمند از شغل خود احساس انگیزه و رضایت می کند و زمانی اتفاق می افتد که کارمند احساس کند ثبات شغلی، رشد شغلی و تعادل بین زندگی و کار دارد. این بدان معناست که کارمند از شغل خود رضایت دارد زیرا کار، انتظارات فرد را برآورده می کند.

پس رضایت از کار به عنوان ترکیبی از شرایط روانی، فیزیولوژیکی و محیطی تعریف می شود که باعث می شود شخص به درستی بگوید که از شغلش راضی است یا خیر. در ضمن رضایت مندی از شغل چندوجهی است، به این معنا که فرد می تواند در یک زمینه راضی باشد، اما لزوماً به معنای رضایت در همه زمینه ها نیست. به همین ترتیب، نارضایتی در یک زمینه به معنای نارضایتی کامل شغلی نیست.

پذیرفته شده ترین نظریه رضایت شغلی توسط لاک (۱۹۷۶) ارائه شد که آن را به عنوان «یک حالت احساسی لذت‌بخش یا مثبت ناشی از ارزیابی شغل یا تجارب شغلی فرد» تعریف کرد.

علل نارضایتی شغلی (Job Dissatisfaction)

• حقوق کمتر (Underpaid)
• رشد شغلی محدود (Limited Career Growth)
• عدم علاقه (Lack of Interest)
• مدیریت ضعیف (Poor Management)
• رئیس بی حمایت (Unsupportive Boss)
• عدم وجود کار معنادار (Lack of Meaningful Work)
• عدم وجود فرصت هایی برای رشد یا انگیزه هایی برای کار معنادار (Lack of Opportunities for growth or incentives for meaningful work)

انواع مختلف رضایت شغلی

رضایت ما از شغل مان موجب دلگرمی و وابستگی ما به آن شده و امکان موفقیت مان را در آن افزایش می دهد. اساساً دو نوع رضایت شغلی بر اساس سطح احساسات کارکنان نسبت به شغل‌شان وجود دارد. اولین و مهمترین مورد تجزیه و تحلیل، رضایت کلی است که به احساسات کلی کارکنان در مورد شغل‌شان اشاره دارد به عنوان مثال، «به طور کلی، من شغلم را دوست دارم»

دومین جنبه به احساسات مربوط به جنبه های شغلی خاص مانند حقوق، مزایا، سلسله مراتب کاری، فرصت های رشد، محیط کار و کیفیت روابط با همکاران اشاره دارد. در کل، رضایت مرتبط با کار را می توان ترکیبی از دو رضایت درونی و بیرونی در نظر گرفت:

1. رضایت شغلی درونی (Intrinsic job satisfaction): زمانی است که کارکنان فقط نوع کاری را که خودشان انجام می دهند و نوع وظایفی که کار را تشکیل می دهند، در نظر می گیرند.
2. رضایت شغلی بیرونی (Extrinsic job satisfaction): زمانی است که کارکنان شرایط کاری همانند حقوق، همکاران و مدیر یا سرپرست خود را نیز در نظر بگیرند.

در بررسی رضایت کاری بهتر است که از هر دو منظر این موضوع را بررسی کنیم. به عنوان مثال اگر از شغل فعلی خود ناراضی هستید، از خودتان بپرسید: آیا نارضایتی من به دلیل نوع کاری  است که انجام می دهم (درونی) یا به شرایط کاری من (خارجی) مربوط می شود؟

مؤلفه های رضایت شغلی (components of job satisfaction)

رضایت از کار دارای مؤلفه های عاطفی، شناختی و رفتاری است. یعنی این نوع رضایت را می توان با مؤلفه های شناختی یا ادراکی، عاطفی یا احساسی و رفتاری سنجید.

• مؤلفه عاطفی (affective component) به احساسات مرتبط با شغل مانند کسالت، اضطراب، تصدیق و هیجان اشاره دارد.
• مؤلفه شناختی (cognitive component) مربوط به باورهای مربوط به شغل فرد است، مثلاً آیا آن شغل، محترمانه، از نظر ذهنی مطالبه گر یا چالش برانگیز و پاداش دهنده است.
• مؤلفه رفتاری (behavioral component) شامل اعمال افراد در رابطه با کارشان مانند تأخیر، دیر کار کردن، بیماری ساختگی به منظور اجتناب از کار و… است.

محققان خاطرنشان کرده اند که معیارهای رضایتمندی کاری در میزان اندازه گیری احساسات نسبت به شغل (رضایت عاطفی) یا شناخت های مربوط به شغل (رضایت شناختی) متفاوت است.

اندازه گیری رضایت رفتاری جنبه شغلی به شناسایی جنبه های خاصی از شغل که نیاز به بهبود دارد، کمک می کند. این یافته ها ممکن است به سازمان ها در بهبود رضایت شغلی کلی یا درک مسائل سازمانی مانند جابجایی کمک زیادی بکند.

با علم به اینکه تحقیقات از این ایده که شادی و رضایت کارکنان می تواند منجر به افزایش تولید شود، پشتیبانی نمی‌کنند، پس چرا روانشناسان و مؤسسات صنعتی همچنان تلاش می‌کنند تا کارکنان را راضی نگه دارند؟

چون کارکنان شاد هیچ تأثیر منفی بر بهره وری ندارند ولی می توانند تأثیر مثبتی در محل کار و در کل جامعه و همچنین تأثیر مثبتی بر تصویر برند سازمان داشته باشند. بنابراین، همچنان به نفع همه طرفین است که کارکنانی شاد و راضی داشته باشند.

آیا رضایت شغلی مهم است؟ اهمیت رضایت کاری

به گفته مک براید: اطمینان از رضایت کارکنان از شغل خود از طریق اندازه گیری و همچنین کشف علل نارضایتی زمانی که کارکنان احساس رضایت نمی کنند، مسئولیت اصلی سازمان ها است.

یک کارمند راضی همیشه برای یک سازمان مهم است زیرا هدف او ارائه بهترین توانایی های خود است. هر کارمندی خواهان رشد شغلی قوی و تعادل زندگی کاری در محل کار است. اگر کارمندی از شرکت و کار خود احساس رضایت کند، با تمام تلاش خود به دنبال رشد و پیشرفت شرکت است.

اهمیت رضایت کاری از دو منظر قابل بررسی است:

از منظر کارمندان

رضایت شغلی از منظر کارمند به دست آوردن حقوق ناخالص خوب، داشتن ثبات شغلی، داشتن یک رشد شغلی ثابت، دریافت پاداش و قدردانی و به طور مداوم وجود فرصت های جدید برای پیشرفت است.

از منظر کارفرمایان

برای یک کارفرما، رضایت کارمندان جنبه مهمی برای به دست آوردن بهترین نتیجه است. یک کارمند راضی همیشه کمک بیشتری به کنترل فرسایش و رشد شرکت می کند. کارفرمایان باید از شرح شغلی مناسب برای جذب کارکنان اطمینان حاصل کنند و دائماً فرصت هایی را برای یادگیری و رشد به افراد بدهند.

رابطه بین رضایت از کار، عملکرد شغلی و غیبت کارکنان

رابطه بین رضایت و عملکرد شغلی سابقه ای طولانی و بحث برانگیز دارد. ارتباطی بین رضایت و عملکرد شغلی وجود دارد، با این حال آنقدر قوی نیست که کسی بخواهد باور کند.

بسیاری از محققان این ایده را بررسی کرده اند که یک کارگر شاد، یک کارگر مولد است. وقتی تعریف عملکرد شغلی شامل رفتارهایی مانند شهروندی سازمانی یا میزانی که حمایت داوطلبانه فرد به موفقیت یک سازمان کمک می کند، باشد، رابطه بین رضایت و عملکرد بهبود می یابد.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که ارتباط بین رضایت و عملکرد شغلی برای مشاغل دشوار بیشتر از مشاغل کمتر دشوار است. برخی از مشاغل به گونه ای طراحی شده اند که حداقل سطح عملکرد مورد نیاز است و زمینه ای برای رضایت بیشتر وجود ندارد. علاوه بر این، در زمان بیکاری بالا، کارمندان ناراضی عملکرد خوبی خواهند داشت و کار ناراضی را به بیکاری ترجیح می دهند.

یکی از موضوعاتی که در روانشناسی صنعتی بیشتر مورد تحقیق قرار گرفته است، رابطه بین رضایت از شغل و غیبت کارکنان است. طبیعی است که فرض کنیم اگر افراد شغل خود را دوست نداشته باشند، اغلب تماس می گیرند که به علت مریضی نمی توانند سر کار بیایند یا به سادگی به دنبال فرصتی برای دررفتن از زیر کار می گردند.

هنگامی که افراد از شغل خود راضی هستند، حتی اگر مریض هم باشند، بیشتر در محل کار حاضر می شوند. با این حال اگر از شغل خود راضی نباشند، حتی زمانی که حالشان به اندازه کافی خوب است که بتوانند کار کنند، به احتمال زیاد خودشان را بیمار جا می زنند تا از خستگی در محیط کار رهایی یابند.

یکی از عوامل آشکاری که بر گردش مالی تأثیر می گذارد، رکود اقتصادی است که در طی آن کارگران ناراضی ممکن است فرصت های شغلی دیگری نداشته باشند.

از سوی دیگر یک کارگر یا کارمند راضی ممکن است به دلایل شخصی مانند بیماری یا جابجایی مجبور به استعفا از سمت خود شود. بعلاوه، اگر فرد رضایت پایینی داشته باشد، به احتمال زیاد فعالانه به دنبال شغل دیگری می گردد. در حالی که فردی که از شغل خود راضی است، کمتر به دنبال کار است.

طبق تحقیقات انجام شده رضایت شغلی به طور قوی با قصد ترک شغل رابطه معکوس دارد و رضایت از فرهنگ محیط کار بر این رابطه تأثیر زیادی دارد. 

اهمیت رضایت شغلی برای حفظ کارکنان

حفظ کارکنان یکی از دشوارترین حوزه های عملیاتی برای مدیران منابع انسانی است تا دقیقاً تعیین کنند که چرا کارکنان، سازمان را ترک می کنند و برای حفظ آنها چه کاری باید انجام دهند. این امر از اهمیت اولیه برخوردار است زیرا سازمان ها منابع قابل توجهی را در آموزش، توسعه و… سرمایه گذاری می کنند و برای ایجاد شهروندی سازمانی و پذیرش اهداف و مقاصد وقت می گذارند.

حفظ بالای کارکنان در صورتی امکان پذیر است که کارکنان راضی باشند. در اقتصادهای دشوار و بازارهای بسیار رقابتی، هم سازمان ها و هم کارکنان خواهان بهترین منابع هستند. نارضایتی شغلی منجر به جابجایی شغل می شود که این نارضایتی می تواند ناشی از عوامل درونی یا بیرونی باشد.

علاوه بر این جابجایی شغل می تواند با تعارض کار و زندگی مرتبط باشد. زندگی کاری و زندگی شخصی، تجربه یک فرد برای حفظ هماهنگی و تعادل بین کار و روابط شخصی است. عدم تعادل یا نارضایتی در کار منجر به نارضایتی در زندگی شخصی می شود که این امر می تواند منجر به جابجایی شغلی شود.

برای اینکه سازمان ها رقابتی باقی بمانند، باید مسائل مربوط به تعادل بین کار و زندگی را درک کرده و به آنها رسیدگی کنند تا رضایت کاری کارکنان را حفظ کنند. طبق یک گزارش افرادی که از زندگی راضی هستند، کارکنان شادتری هستند و شهروندی سازمانی، ادب و وظیفه شناسی بهتری از خود نشان می دهند.

مزایای رضایت کاری

رضایت از کار بسیار مهم است زیرا نگرش و باورهای فرد ممکن است بر رفتار او تأثیر بگذارد. نگرش ها و باورها ممکن است باعث شود که فرد بیشتر یا کمتر کار کند.

رضایت از کار بر سلامت عمومی افراد نیز تأثیر می گذارد چون مردم بخش زیادی از روز را در محل کار می گذرانند. در نتیجه، نارضایتی فرد از کار می تواند منجر به نارضایتی در سایر زمینه های زندگی شود.

همانطور که ذکر شد، رضایت شغلی با متغیرهای زیادی از جمله عملکرد، غیبت و… مرتبط است زیرا باورها و نگرش مثبت فرد ممکن است بر رفتار او تأثیر بگذارد. نگرش ها و باورهای مثبت یا منفی ممکن است باعث شود که فرد بیشتر یا کمتر کار کند.

اثرات مثبت رضایت کارکنان از شغل خود عبارتند از:

• کارآیی بیشتر کارکنان در محل کار خود در صورت رضایت داشتن از شغل خود
• شاد بودن و همچنین ارائه بهترین سطح تخصص کارکنان
• وفاداری بیشتر کارکنان نسبت به سازمان و به تبع آن تعهد بیشتر کاری حتی در بدترین سناریوها
• عدم درگیری ذهنی افراد برای ترک شغل فعلی خود
• تضمین سود بیشتر و درآمدهای بالاتر برای سازمان
• تمایل بیشتر کارکنان راضی به تاب آوری در برابر فشارها در مقایسه با کارکنان ناامید

المان ها و عوامل مؤثر بر رضایت شغلی و کاربرد آن در محیط کار

رضایت کارکنان از شغل شان با روانشناسی یک کارمند مرتبط است. یک کارمند شاد و راضی در یک شغل همیشه انگیزه دارد که مشارکت بیشتری داشته باشد. از طرف دیگر یک کارمند ناراضی بی حال است، اشتباه می کند و سربار شرکت می شود.

استفاده از رضایت کارکنان در محیط کار به دلیل ماهیت فردگرایانه و موقعیتی آن مفهومی دشوار است. آنچه که یک کارمند از کار می خواهد، ممکن است دیگری نخواهد. به عنوان مثال، یک کارمند ممکن است حقوق را در نظر بگیرد، در حالی که دیگری ممکن است خودمختاری را مهمترین چیز بداند. متأسفانه، یک جنبه به تنهایی به احتمال زیاد بر رضایت  کارمند از کارش تأثیر نخواهد گذاشت.

جنبه های متعددی از یک شغل وجود دارد که از طریق آنها یک سازمان می تواند افزایش رضایت در محیط کار را مدیریت کند، مانند:

• سیاست های شرکت (Company Policies)

سیاست هایی که شفاف، منصفانه و به طور یکسان برای همه کارکنان اعمال می شود، نارضایتی را کاهش می دهد. بنابراین، انصاف و وضوح در بهبود نگرش کارکنان بسیار مهم است.

به عنوان مثال اگر یک شرکت خط مشی ای برای استراحت های ناهار داشته باشد که طول و زمان یکسانی برای همه داشته باشد، به عنوان یک هنجار در نظر گرفته می شود و به کاهش زمان تلف شده کمک می کند و و بهره وری را افزایش می دهد.

• حقوق و مزایا (Salary/Benefits)

یکی از بزرگترین عوامل رضایت شغلی، حقوق و مزایایی است که به یک کارمند داده می شود. کارمندی با حقوق خوب، مشوق ها، پاداش ها، گزینه های سلامت، مراقبت های بهداشتی و غیره در مقایسه با فردی که همان را ندارد، از شغل خود راضی تر است.

اطمینان از اینکه حقوق و مزایای کارکنان با حقوق و مزایا سایر سازمان ها قابل مقایسه است به افزایش رضایت کمک می کند. اگر شرکتی بخواهد محصولی رقابتی تولید کند، باید دستمزد رقابتی نیز ارائه دهد. چون این کار می تواند به کاهش گردش مالی کمک کند! زیرا کارکنان همیشه با پرداخت دستمزد رقابتی به جای پرداخت ثابت، رضایت بیشتری خواهند داشت.

• شرایط کاری (Compensation & Working conditions)

محیط کار شاد و سالم به ارزش کارمند می افزاید. ارتقاء امکانات و تجهیزات و اطمینان از داشتن فضای کاری شخصی مناسب کارکنان می تواند نارضایتی را کاهش دهد. یک کارمندی که با کمترین امکانات موجود برای پیشرفت سازمانش تلاش می کند، یک کارمندی است که ممکن است در میانه راه دلسرد و ناامید شود. به علاوه تجهیزات معیوب هم منجر به ناامیدی در تلاش برای انجام کار یک کارمند خوب می شود.

حصول اطمینان از موقعیت مناسب کارکنان برای استفاده از استعدادهایشان ممکن است رضایت را افزایش دهد. زمانی که به کارکنان نقش مناسب داده شود و احساس موفقیت و چالش کنند، استعدادهای آنها با اهدافی که به بهترین وجه برای آنها مناسب است مطابقت خواهد داشت.

• تعادل بین کار و زندگی (Work-life balance)

در زمان هایی که خانواده های معمولی در حال تغییر هستند، برای یک کارفرما اهمیت فزاینده ای پیدا می‌کند که تعادل ظریفی را که کارکنانش بین زندگی شخصی و زندگی کاری خود ایجاد می کنند، تشخیص دهد. سیاست های کاری که نیازهای مشترک شخصی و خانوادگی را برآورده می کند، می تواند برای حفظ رضایت از کار ضروری باشد.

هر فردی می‌خواهد یک محل کار خوب داشته باشد که به او اجازه دهد زمانی را با خانواده و دوستان خود بگذراند.

رضایت شغلی برای کارمندان اغلب ناشی از یک سیاست تعادلی خوب در زندگی کاری است که تضمین می کند کارمند در کنار انجام کار، زمان باکیفیتی را با خانواده خود می گذراند. این امر کیفیت زندگی کاری کارکنان را بهبود می بخشد.

• روابط بین فردی/اجتماعی (Interpersonal/Social Relations)

تشویق کارکنان به ایجاد جنبه اجتماعی در شغل‌شان ممکن است باعث افزایش رضایت و همچنین ایجاد حس کار گروهی شود. از آنجایی که کار تیمی جنبه بسیار مهمی از بهره وری کارکنان و موفقیت سازمان است، روابط همکار برای کل سازمان مفید خواهد بود.

علاوه بر این زمانی که افراد اجازه دارند روابط کاری خود را توسعه دهند، بیشتر به ناامید نکردن همکاران اهمیت می دهند. گروه های مشارکت کارکنان راه بسیار خوبی برای کمک به تعامل کارکنان با افراد خارج از بخش یا سازمان‌شان است.

• احترام و قدردانی (Respect & Recognition)

اطمینان از اینکه یک کار به خوبی انجام شده است، احتمال رضایت کارکنان را افزایش می دهد. بازخورد مثبت و سازنده روحیه کارکنان را تقویت می کند و به آنها کمک می کند تا در سطح مطلوب و در جهت مطلوب کار کنند.

هر فردی اگر قدردانی شود و در محل کارش مورد احترام باشد، احساس انگیزه می کند. همچنین اگر کارکنان به خاطر زحماتشان پاداشی دریافت کنند، انگیزه بیشتری در آنها ایجاد می کند. از این رو قدردانی یکی از عوامل رضایت کاری محسوب می شود.

• امنیت شغلی (Job security)

امنیت شغلی به خصوص در مواقع عدم اطمینان اقتصادی، عامل بسیار مهمی در تعیین رضایت کارکنان از شغل‌شان است. اطمینان دادن به کارمند مبنی بر ایمن بودن شغلش به احتمال زیاد باعث افزایش رضایت می شود.

اگر به یک کارمند اطمینان بدهیدکه شرکت حتی با وجود شرایط بد، آنها را حفظ خواهد کرد، اعتماد به نفس زیادی به آنها خواهید داد.

• چالش ها (Challenges)

فعالیت های کاری یکنواخت می تواند منجر به نارضایتی کارکنان شود. از این رو، مواردی مانند چرخش شغلی، غنی سازی شغل و غیره می تواند به رضایت کاری کارکنان نیز کمک کند.

• خودمختاری  و رشد شغلی (Autonomy & Career Growth)

دادن آزادی و احساس مالکیت به کارمندان ممکن است به افزایش رضایت آنها کمک کند زیرا افراد متوجه می شوند که مسئول نتیجه کارشان هستند.

رشد شغلی کارمندان همیشه یک اولویت بالا در زندگی آنها است. از این رو، اگر یک شرکت به کارمندان کمک کند و نقش های شغلی جدیدتری به آنها بدهد، رضایت آنها را افزایش می‌دهد! زیرا آنها می دانند که در حرفه خود پیشرفت خواهند کرد.

اجازه دادن به کارمندانی که عملکرد و وفاداری بالایی از خود نشان می دهند، به اطمینان از رضایت آنها کمک می کند. یک موقعیت جدید یا بالاتر و احساس مسئولیت اغلب می تواند رضایت از کار را در یک کارمند افزایش دهد.

چگونه می توان رضایت شغلی را افزایش داد؟

طبق تحقیقات انجام شده تنها ۴۸ درصد از مردم از شغل خود راضی هستند. مدیران با این همه موارد نارضایتی کارکنان، چگونه می توانند از آن اجتناب کنند؟ یا اگر شما کارمند هستید و از کارتان ناراضی! چه کاری می توانید انجام دهید؟

۱-  خودتان را بشناسید (Know yourself)

درباره کار کردن چه چیزی را دوست دارید و چه چیزی را دوست ندارید، چه ارزش هایی برای شما مهم هستند و آنچه از یک شغل انتظار دارید را بنویسید. در این صورت خواهید دانست که هنگام انتخاب شغل به دنبال چه چیزی باشید.

۲- در مورد مشاغلی تحقیق کنید که انتظارات شما را برآورده می سازند (Research jobs that meet your expectations)

آپشن های زیادی برای استخدام وجود دارند. مشاغلی را بیابید که با شخصیت و روحیات شما مطابقت داشته باشند.

۳- با یک مشاور شغلی حرفه ای مشورت کنید (Consult a professional career counselor)

گاهی اوقات شما نیاز به حمایت اضافی و دیدگاه متخصص دارید تا به شما کمک کند تصمیم بگیرید که چه کاری انجام دهید.  و این جاست که مشورت با یک مشاور حرفه ای می تواند برای شما مفید باشد.

۴- نارضایتی شغلی را برای مدت طولانی نادیده نگیرید (Don’t ignore job dissatisfaction for too long)

سطح رضایت شغلی شما بیانگر میزان سازگاری شما با کار است. نارضایتی ممکن است به چیزی بدتر مثل از دست دادن شغل، تصادفات و حتی بیماری روانی منجر شود. نارضایتی از نوع یا محیط کار می تواند افسردگی، اضطراب، نگرانی، تنش و مشکلات بین فردی را تشدید کند.

۵- انتظارات شغلی واقع بینانه داشته باشید (Have realistic job expectations)

مثل خیلی از مسائل زندگی، رضایت کاری کلی یک بده-بستان است. افراد حتی در بهترین شغل ها نیز نارضایتی را تجربه می کنند و در دنیای کار امروزی نمی توانید انتظار داشته باشید که شرکت شما مراقب شما باشد. شما باید خودتان ابتکار عمل را به دست بگیرید.

۶- نارضایتی از نوع کاری که انجام می دهید را از شرایط کاری جدا کنید (Separate dissatisfaction with the kind of work you do from the conditions of work)

اگر به طور فزاینده ای از نوع کاری که انجام می دهید ناراضی هستید، باید شغل تان را تغییر دهید. اما اگر از شرایط کاری ناراضی هستید، ممکن است بتوانید با تغییر کارفرما یا مذاکره با کارفرمای فعلی خود برای ایجاد تغییرات، مشکل را حل کنید.

۷- آیا نارضایتی شما موقتی است؟ (Is your dissatisfaction temporary)

به مسیر پیشرفت احتمالی شغلی خود نگاه کنید. اگر می بینید که شغل‌تان در حال پیشرفت است، نارضایتی های کنونی ارزش تحمل آن را دارد.

۸- ارزش های خود را بررسی کنید (Examine your values)

شما باید صادقانه به این سوال پاسخ دهید: شغل و حرفه شما چقدر برای شما مهم است؟ تنها زمانی که به این سوال پاسخ بدهید، می توانید رضایت یا نارضایتی شغلی خود را در چشم انداز مناسب قرار دهید.

نظرسنجی رضایت کارکنان چیست؟

نظرسنجی رضایت کارکنان (به انگلیسی: Employee satisfaction survey) یک نظرسنجی قدرتمند است که مدیران منابع انسانی می توانند از آن برای درک میزان رضایت کارکنان استفاده کنند. این نظرسنجی دستورالعمل و دانشی را در اختیار مدیریت قرار می دهد تا بفهمد کارکنانش در محل کار خودشان، تا چه حد راضی هستند و اگر پاسخ های نظرسنجی کاملاً مثبت نباشد، چه اقداماتی را باید انجام دهند.

اگر می خواهید کسب و کاری را اداره کنید و رشد دهید که از درون با فرهنگ کاری برنده قدرت می گیرد، دیگر نمی‌توانید آن را صرفاً میدانی بدانید که در آن کارمندان می آیند، کار می کنند و می روند.

در واقع، همه شرکت های برنده می دانند که محل کار یک موجود زنده است که «نبض» خودش را دارد. چیزهایی که این نبض را به تپش درمی آورند، روحیات، خلقیات و انگیزه همه کارکنان آن است. و بهترین راه برای اندازه گیری، تجزیه و تحلیل و به دست آوردن بینش در مورد سلامت سازمان شما از طریق نظرسنجی رضایت کارکنان است.

مزایای نظرسنجی رضایت کارکنان

• درک و بهبود سطوح بهره وری (Understand and improve productivity levels)

کارکنانی که از نقش شغلی یا کار و وظایف خود راضی نیستند، سطح بهره وری بسیار پایینی دارند. با استفاده از پرسش های مناسب نظرسنجی رضایت کارکنان، می توانید تشخیص دهید که آیا یک کارمند از نقش خود راضی است یا خیر! و چه اقداماتی را می توان برای بهبود سطوح رضایت انجام داد. این کار به بهبود سطح رضایت و همچنین بهره وری کارکنان کمک می کند.

•  حفظ کارکنان (Retain employees)

حفظ کارمندان سخت است ولی یافتن کارمندان جدید به جای کارمندانی که شرکت یا سازمان را ترک کرده اند، سخت تر از آن است. سازمان ها پول بیشتری را صرف استخدام کارمندان جدید و سپس حفظ کارکنان می کنند. پرسیدن سؤالات درست در نظرسنجی می تواند به شما کمک کند تا کارکنانی را که ممکن است در معرض خطر ترک شغل شان هستند، شناسایی کرده و آنها را حفظ کنید.

• درک نیازهای آموزشی (Understand training needs)

سازمان ها باید برنامه های آموزشی و یادگیری را در دستور کار خودشان برای کارکنان خود داشته باشند. کارکنان در عصر امروز به طور مداوم نیاز به یادگیری مهارت های به روز و ارتقاء مهارت های خودشان دارند. فقدان آموزش داخلی و برنامه های توسعه می تواند منجر به نارضایتی در بین کارکنان شود. با استفاده از نظرسنجی می توانید متوجه شوید که آیا کارمندان شما از سیاست های شرکت برای رشد و آموزش و توسعه شغلی خودشان راضی هستند یا خیر و اگر راضی نیستند، اقدامات لازم را انجام دهید. اطمینان از ارائه آموزش های کافی به کارکنان کمک می کند تا آنها با آمادگی بهتر وارد نقش های سطح بالاتر شوند.

اندازه گیری رضایت مندی شغلی با ۴۲ گزینه متداول

هنگامی که صحبت از اطمینان از رضایت در محل کار می شود، مهم است که به تمام جنبه های رضایت مرتبط با کار توجه شود. هر کارمندی متفاوت است و دیدگاه های متفاوتی خواهد داشت که تحقیق در مورد رضایت شغلی را بسیار سخت می کند.

برای هر شرکتی بسیار مهم است که رضایت کاری را اندازه گیری کند زیرا کارایی، بهره وری و وفاداری یک کارمند به آن بستگی دارد. شرکت ها می توانند نظرسنجی هایی را با پرسشنامه انجام دهند و از کارکنان در مورد بازخورد آنها بپرسند و بفهمند که آیا آنها از شغل خود راضی هستند یا نه!

این پرسشنامه که نسخه مختصری از نظرسنجی رضایت کارکنان است، برای به دست آوردن تصویری کوتاه از حال و هوای کارکنان استفاده می کند. برخی از موضوعات مورد بررسی در این نظرسنجی عبارتند از: درک شرح شغل، موقعیت در شرکت، روابط با سرپرستان، فرصت های پیشرفت، و رضایت کلی.

این نظرسنجی در مورد تجربه کاری شما در شرکت سوال می پرسد. با چند سوال در مورد رضایت شما از جنبه های مختلف کار شروع می شود و به پایان می رسد و حاوی سوالات دیگری در مورد نحوه فکر و احساس شما در مورد شرکت است.

بررسی روابط سازمانی 

• شرکت به وضوح اهداف استراتژیک و مأموریت خود را به کارکنان خود منتقل می کند.
• نقش من در رسیدن به اهداف شرکت به وضوح بیان شده است.
• فرصتی برای رشد و توسعه شغلی فردی در داخل شرکت وجود دارد.
• در کل از کار خود راضی هستم و دوست دارم تا آخر برای همین شرکت کار کنم.
• از پیشرفت شغلی خودم تاکنون رضایت دارم.
• احساس می کنم در شغلم استفاده ناکافی شده ام.
• میزان کاری که از من انتظار می رود، معقول است.
• ابزارها و منابع لازم برای انجام کارم را در اختیار دارم.
• آموزش لازم برای انجام کارم به من داده شده است.

بررسی کار تیمی

• کنار آمدن با همکارانم آسان است.
• از عضویت در تیم خود لذت می برم.
• تیم من الهام بخش من برای انجام بهترین کار در محل کار است.
• تیم من هر زمان که نیاز باشد در محل کار از من پشتیبانی می کند.
• مسئولیت پذیری کارمندان و اخلاق کاری در دپارتمان من بالا است.
• سرپرست من، جو کار گروهی را ترویج می کند.

بررسی اطلاعات 

• برای به دست آوردن اطلاعات برای تصمیم گیری بهتر در محل کارم تلاش می کنم.
• در صورت بروز یک چیز غیرعادی، می دانم که برای راه حل به چه کسی مراجعه کنم.
• سازمان در مورد تمامی منابع و ابزار برای انجام وظایفم به خوبی اطلاع رسانی می کند.
• هنگامی که من سؤال یا نگرانی دارم، سرپرست من می تواند به آنها رسیدگی کند.
•  از سیاست های شرکت برای رشد و آموزش و توسعه شغلی خودم راضی هستیم.

بررسی ارتباط با سرپرست 

• سرپرست من پیشنهادات عملی در مورد آنچه می توانم برای بهبود کارم انجام دهم را به من ارائه می دهد.
• مدیران شرکت مرا را تشویق می کنند تا بهترین تلاش خود را انجام دهم.
• برای فداکاری و تعهد خود نسبت به کارم پاداش دریافت می کنم.
• از فرآیند مورد استفاده برای تعیین افزایش سالانه حقوق کارکنان راضی هستم.
• مدیریت قدردان کمک و تلاش من برای رشد و پیشرفت شرکت است.
• احساس می کنم که نظرات من توسط مافوق شنیده می شود و ایشان برای من ارزش قائل هستند.
• زمینه ای برای رشد شخصی مانند افزایش مهارت وجود دارد.
• ارتباط خوبی بین مدیران و کارکنان وجود دارد.

بررسی رضایت شغلی و خود ارزیابی (ارزیابی یک نفر از شرایط شغلی خویش)

• مدیریت هنگام اتخاذ تصمیمات مربوط به رهبری مرا نیز در این کار دخیل می سازد و من از میزان توجهی که به پیشنهادهایم می‌شود، راضی هستم.
• فراتر از مسئولیت ها و وظایف خودم کار می کنم تا کارها به نحو احسن پیش برود و مدیریت و سایر همکارانم این کارهای خوب مرا می بینند.
• فکر می کنم شغل من تفاوت مثبتی در زندگی دیگران ایجاد می کند.
• برای حل مسائل مشتریان آموزش کافی دیده ام.
• مدیریت به اوقات خانوادگی و شخصی من احترام می گذارد.

نظرسنجی بازخورد 

• در همه حال، بازخورد سازنده ای از جانب مدیر خودم دریافت می کنم.
• وقتی کاری را به خوبی انجام می دهم، مدیر از من تعریف و تشکر می کند.

بررسی تعادل کار/زندگی 

• محیط کارم به من کمک می کند تا تعادل مناسبی بین زندگی کاری و زندگی شخصی خود ایجاد کنم.
• شغل من باعث ایجاد استرس کاری غیرمنطقی نمی شود.
• مدیریت تعادل سالم بین زندگی کاری و زندگی شخصی را درک می کند.

بررسی انصاف در کار

• مدیریت با همه اعضای تیم منصافانه و عادلانه رفتار می کند.
• سازمان برای همه کارکنان سیاست های منصفانه ای برای ارتقاء دارد.
• از حقوق، مزایا و مشوق های ارائه شده توسط شرکت راضی هستم.
• شرایط محل کارم خوب، بهداشتی و رقابتی است.

جدای از سؤالات فوق، سؤالات باز خاص در مورد رضایت شغلی نیز می تواند به درک نکات دردناک کارکنان و چگونگی بهبود شرکت برای اطمینان از شاد بودن کارمند کمک کند. از همه عزیزان خواهشمندیم که با صرف وقت گرانقدر خودشان این پرسشنامه را پر کنند، تا از میزان رضایت خودشان از شغل فعلی شان آگاه شوید. اگر نظر یا پیشنهادی دارید، خوشحال می شویم در قسمت نظرات، آنها را با ما به اشتراک بگذارید.