معنی اسکیما (Schema) چیست؟
در حالت عادی اطلاعاتی که در اینترنت وجود دارد، در قالب فرمت HTML است. فرمت HTML یک فرمت غیر ساختاریافته (Unstructure data) است که شامل متن، تصویر، وویس، ویدئو و لینک های داخلی می باشد.
ربات های خزندهِ صفحات اینترنتی از جمله ربات های خود گوگل، اطلاعات را به صورت متنی و در قالب فرمت HTML در روی صفحات مشاهده می کنند. هنگام دیدن این اطلاعات، ربات های خزنده خیلی درک درستی از موضوع، نوع محتوا و… آن صفحه نمی توانند داشته باشند. بنابراین نیاز است یک فرمت جدیدی داشته باشیم که به این ربات ها بفهمانیم، این صفحه درباره چه موضوعی صحبت می کند و بخش های مختلف صفحه را بر اساس این فرمت جدید، مشخص کنیم.
به این نوع اطلاعاتی که نمایش داده می شود، استراکچر دیتا یا داده های ساختار یافته (Structure data) گفته می شود. این داده ها، داده هایی می باشند که اطلاعاتی اضافه بر کد HTML دارند و برای ربات ها مشخص می کنند که محتوای صفحه شامل چه موضوعاتی می باشد و این کار منجر به این می شود که گوگل، صفحه را بهتر ایندکس کند.
نشانه گذاری اسکیما، اسکیما یا شِما (به انگلیسی: Schema markup یا Schema) مجموعه ای از اطلاعاتِ کوچک می باشد که توسط وبمسترها نوشته می شود تا سایت و محتوای موجود در آن را هر چه سریعتر به موتورهای جستجو بشناسانند. در واقع آن نوعی نشانه گذاری اطلاعات است که کمک می کند کاربران در صفحه ی نتایج، شما را بهتر و سریع تر پیدا کنند و استفاده از آن روی بهبود رتبه سایت در نتایج جستجو، تأثیر ویژه ای دارد. برای اینکه وقت زیادی از موتورهای جستجو گرفته نشود، کدهای اسکیما باید مثل سایر کدها در محتوای سایت و مستقیماً در HTML قرار داده شوند.
با استفاده از اسکیما، ربات های موتور جستجو، دید بهتری نسبت به محتوای صفحه پیدا می کنند و موتور جستجوی گوگل با تحلیل اسکیمای صفحات وب، نتایج متفاوتی را در نتایج خود نشان می دهد. شما با استفاده از این زبان نشانه گذاری، باعث برقراری ارتباط بهتر گوگل با سایت و محتوای خودتان می شوید و شانس خودتان را برای قرار گرفتن در نتایج برتر موتورهای جستجو، افزایش می دهید.
کاربرد کدهای اسکیما (schema) کجا است؟ چند نمونه که برای آنها کد اسکیما وجود دارد:
- مقالات (Articles)
- کسب و کارهای محلی (Local Businesses)
- رستوران (Restaurants)
- برنامه های تلویزیونی (TV Episodes)
- خلاصه کتاب (Book Reviews)
- فیلم (Movies)
- اپلیکیشن (Software Applications)
- رخدادها (Events)
- محصولات (Products)
- اشخاص (Person)
- آگهی های استخدام (Job Postings)
- صفحه پرسش و پاسخ (Question & Answer Page)
- کار خلاقانه (Creative work)
- سازمان (Organization)
- و…
هر کدام از این اطلاعات دارای خصوصیاتی هستند که می توانند برای توصیف جزئیات بیشتر، مورد استفاده قرار بگیرند. به عنوان مثال یک کتاب که در گروه کار خلاقانه قرار می گیرد، بسته به خواسته شما، می تواند دارای ویژگی های نام (عنوان)، نویسنده، تصویرگر، شماره شابک و موارد دیگر باشد.
حتماً هنگام سرچ نام یک فیلم در گوگل مشاهده کرده اید که علاوه بر نمایش سایت هایی که محتوایی درباره آن فیلم نوشته اند، سایر اطلاعاتی همانند شرح مختصر فیلم، سال تولید، نام نویسنده، نام فیلمبردار، هزینه ساخت فیلم، تاریخ اکران و… نیز آورده می شود. این اطلاعات همان نشانه گذاری های اسکیمایی بوده که سایت ها استفاده کرده اند و اطلاعات اضافی به شما می دهند.
مزایای استفاده از نشانه های اسکیما (Schema)
- افزایش تعداد کلیک های سایت و بازدید از سایت
- کسب رتبه بالاتر در گوگل از طریق بهینه سازی سایت، افزایش تعداد کلیک ها و بازدیدها
- نمایش اطلاعات مفید در مورد سایت و مقاله ای که جستجو می شود و همچنین محتوای موجود در آن
- نشان دادن ستاره های رضایتمندیِ کاربران درباره مقاله و محتوای سایت
- انتشار اطلاعات کامل و جامع از وبسایت هنگام نمایش در فهرست نتایج گوگل (همانند عکس محصول، نام نویسنده و تاریخ انتشار مقاله، زمان بروزرسانی و…)
روش های تولید استراکچر دیتا یا همان داده های ساختارمند که خیلی ها آن را با نام اسکیما نیز می شناسند، به ۳ نوع است:
- نوشتن کد مستقیم (مناسب برای کسانی که با برنامه نویسی آشنا هستند)
- استفاده از سایت های کمکی (مناسب برای همه)
- استفاده از پلاگین های وردپرس (مناسب برای وردپرس کاران)
۳ روش برای استفاده از نشانه گذاری اسکیما در ساختار سایت
اسکیما برای همه سایت ها کاربردی است به شرطی که کدهای اسکیمای نوشته شده با زبان HTML سازگاری داشته باشند و قرار دادن این کدها، باعث ایجاد مشکل در ساختار سایت ها نشود. ۳ روش برای استفاده از نشانه گذاری اسکیما در ساختار سایت وجود دارد:
۱- استاندارد RDFa
این روش یکی از روش های اولیه استفاده از اسکیما در HTML می باشد. بهتر است بدانید گذشت سالیان متمادی و تجدید نظرهای انجام شده در این استاندارد، باعث شده پیچیدگی اولیه آن تا حد زیادی کمتر شود.
۱- استفاده از Microdata
میکرودیتاها (داده ها و اطلاعات بسیار کوچک استفاده شده در بخش های مختلف یک سایت) از ۳ تگ درست شده اند و غالباً در تگ <body> از این استاندارد استفاده می شود. در این روش، داخل تگ های Html از یک سری ویژگی و کد همانند itemscope ،itemtype و itemprop استفاده می شود. این روش هم مشابه روش قبلی است و می تواند در سراسر کد HTML مورد استفاده قرار بگیرد اما در برخی ویژگی ها و پارامترها با آن تفاوت دارد.
۳- استاندارد JSON-LD
این استاندارد، بهترین استاندارد پیاده سازی اسکیما و همچنین روش منتخب بین وبمستران و توسعه دهندگان برنامه های اندرویدی (دولوپرها) است. مزیتی که این روش دارد این است که نیازی نیست در تمامی تگ های HTML تغییراتی انجام دهید. کافی است به ازای هر محتوا، یک تکه کد قرار دهید.
در صورتی که این استاندارد با کدهای جاواسکریپت (JavaScript) ترکیب شود، مدیریت کدهای افزوده شده به صفحه، برای گوگل و صاحبان سایت راحت تر خواهد بود. با کمک ابزار JSON-LD schema generator tool موجود در سایت SchemaApp.com می توانید با انتخاب موضوع مورد نظر خودتان، تعریف تگ هایی برای آن و کامل نمودن فیلدهای موجود، یک اسکیما بسازید.
نحوه اجرای اسکیما در سایت های غیر وردپرسی
اگر آشنایی مختصری با دانش برنامه نویسی داشته باشید، می توانید با برخی از ابزارهای رایگان مثل گوگل تگ منیجر (GTM)، گوگل وبمستر تولز، میکرودیتا و JSON-LD و طی کردن مراحلی، کدها و نشانه گذاری اسکیما را به سایت تان اضافه کنید. وبمستر تولز، ساده ترین و بهترین روش کدگذاری سایت ها می باشد که مراحل آن عبارتند از:
- وارد شدن به قسمت Structured Data Markup Helper از طریق Webmaster Tools و انتخاب نوع داده ای که می خواهید نشانه گذاری کنید (مقاله، کسب و کارهای محلی، رستوران ها، فیلم ها و…)
- وارد کردن آدرس (URL صفحه مورد نظر) در پایین صفحه و سپس کلیک روی دکمه Start Tagging
- نمایان شدن آدرس صفحه مورد نظر در سمت چپ و کادر حاوی اطلاعات مرتبط با صفحه در سمت راست پس از کلیک روی دکمه Start Tagging
- مشخص نمودن عناوین و یا موارد نشانه گذاری در این مرحله و انتخاب گزینه نام در باکس باز شده
- کلیک روی دکمه Create HTML
- کپی نمودن کد تولید شده و سپس اضافه نمودن آن کد در قسمت مورد نظر سایت خودتان. اینجا کار دیگر تمام است اما می توانید با ادامه دادن مراحل زیر، از درستی کارتان اطمینان حاصل کنید و ارورهای احتمالی کدی که اضافه کرده اید را ببینید.
- کلیک روی دکمه اتمام یا finish
- مشاهده نتایج کار از ابزار Structured Data
- تکرار مراحل فوق در صورت عدم رضایت از نتایج نشان داده شده (Rich Snippet)
نحوه اجرای اسکیما در سایت های وردپرسی
وردپرس با داشتن امکانات گسترده، یکی از محبوب ترین سیستم های مدیریت محتوا (CMS) است که سازگاری زیادی با موتورهای جستجو دارد. قبل از اجرای نشانه گذاری اسکیما در سایت وردپرسی خودتان، بایستی با استفاده از ابزار Structured Data Testing شروع به آنالیز و تحلیل محتوای مورد نظر خودتان بکنید. بعد با نصب پلاگین های مختلفی که به شما معرفی خواهیم کرد، اقدام به نشانه گذاری اسکیمای سایت خودتان بکنید.
شما می توانید با فعال نمودن قسمت مربوط به اضافه کردن اسکیما در پلاگین نصب شده و انجام تنظیمات مربوطه، نشانه گذاری اسکیما را در سایت به صورت اتوماتیک اجرا کنید. در صورت نشانه گذاری مقاله یا صفحه خاص وبسایت، کافی است به قسمت مورد نظر رفته و آن را به طور خاص نشانه گذاری نمایید. چند دقیقه بعد از نصب و راه اندازی پلاگین اسکیما، کلیه صفحات و مطالب مورد نظر شما با اسکیما نشانه گذاری می شوند.
افزونه فارسی WP Schema Pro یکی از این ابزارهای کاربردی در وردپرس است که به صورت خودکار، اطلاعات موجود در سایت شما را نشانه گذاری می کند. این پلاگین را می توانید از قسمت داشبورد وردپرس، دانلود و فعال کنید. البته شما می توانید با نصب پلاگین های مختلف، Schema Markup های مختلفی را به وردپرس خود اضافه کنید. این پلاگین ها عبارتند از:
- WP SEO Structured Data Schema
- All in one Schema Rich Snippets (بهترین افزونه برای سایت وردپرسی که توسط گوگل ایجاد شده است)
- WP SSO Schema JSON-LD Markup
- Markup Structured in Schema
چند نکته راجع به نشانه گذاری اسکیما در وردپرس که شاید تا حالا نشنیده اید!
با اینکه وردپرس محبوب ترین سیستم مدیریت محتوا بوده و همچنین فروشگاه ساز آن ووکامرس (که عموم کسب و کارها از آن استفاده می کنند) از نظر تنظیمات مربوط به اسکیما بسیار راحت و در دسترس است اما پیش آمده که در اثر استفاده از یک افزونه، شاهد موارد زیادی از خطاها و مشکلاتی می باشیم که برای وبسایت به وجود می آیند. در نتیجه نمی توانیم آنگونه که باید، از اسکیماها برای بهبود نرخ کلیک بهره ببریم.
اگر شما هم سایت وردپرسی دارید، یا فروشگاه شما با استفاده از ووکامرس طراحی شده، ممکن است مشکلات زیادی با اسکیماها داشته باشید. مثلاً ممکن است گوگل، اسکیماهای شما را اعمال نکند، یا در صورت اعمال کردن، ممکن است چیزهایی را اعمال کند که متفاوت از تنظیمات شما باشد. برخی از مشکلات پیش آمده توسط یوآست یا ووکامرس و راه حل آنها عبارتند از:
- اشتباهات و نکات مهم نشانه گذاری اسکیما در ووکامرس
ووکامرس در واقع یک فروشگاه ساز، بر پایه وردپرس است و سایت های فروشگاهی زیادی از این سیستم استفاده می کنند. اما این افزونه به صورت خودکار، اسکیماهایی را به سایت شما اضافه می کند که اشتباه هستند و باید آنها را حذف کنید.
حذف این کدها، کار چندان سختی نیست و فقط کافیست قطعه کد زیر را در فایل functions.php قالب فعال (قالبی که در حال حاضر روی سایت شما نمایش داده می شود) یا child theme فعال (قالب های نیمه مستقلی که معمولاً شبیه سازی شده قالب های کامل هستند) در مسیر wp-content/themes/yourthemename اضافه کنید. your theme name اسم قالب شما است. به همین سادگی:
Remove_action/( ’wp_footer’, array,WC()->structured_data );( output_structured_data’ )’, ۱۰’
اما بدی این کار، این است که عملاً موجب غیر فعال شدن نشانه گذاری اسکیمای سایت شما می شود و طبیعتاً مدت زمان بیشتری برای شناسایی محتوای وبسایت شما توسط گوگل لازم است. ریچ اسنیپت های سایت شما هم در نتایج گوگل نمایش داده نمی شود. برای جلوگیری از این اتفاق باید کمی کدنویسی بلد بوده تا با استفاده از کدهای اسکیمایی که خودتان نوشته اید، این بخش را اصلاح کنید.
- Yoast افزونه ای کاربردی اما بی اهمیت به اسکیما
همه ما افزونه یوآست (yoast) را می شناسیم و می دانیم که برای بررسیِ سئوی وبسایت های وردپرسی، بسیار کارآمد است. اما یکی از اشکالات این افزونه این است که کدهای ناخواسته و اشتباه اسکیما را به سایت اضافه می کند. این مشکل را هم می توانید در مسیری که برای بخش قبل گفتیم، حل کنید. و این دفعه با قطعه کد زیر:
Add_filter(‘woseo_json_ld_output’,’ywp_remove;(yoast_output_structured_data’,۱۰,۱_function_ywp_remove_yoast} (output_structured_data($data;()data = array$;return $data{
بدین صورت اسکیمای این افزونه هم غیر فعال می شود. لازم است برای افزودن نشانه گذاری اسکیما در این حالت، مقداری کدنویسی انجام دهید. افزونه دیگری هم به نام Yoast SEO for Woocommerce وجود دارد که برای ووکامرس ایجاد شده اما پیشنهاد می کنیم از آن استفاده نکنید!
- خطاهای اسکیما را در کدام قسمت سرچ کنسول (Google Search Console) می توانیم مشاهده کنیم؟
در صورت استفاده از سیستم مدیریت محتوای وردپرس می توانید در گوگل سرچ کنسول خود از قسمت Enhancements بخش Products شاهد گزارش خطاهای ووکامرس و یوآست سایت خود باشید. در این قسمت همه خطاهای مربوط به اسکیمای محصول، نمایش داده می شوند. خطاها و هشدارهایی که در این صفحه می بینید، از اهمیت بالایی برخوردار هستند. شما بایستی نسبت به رفع آنها در سریعترین زمان ممکن اقدام کنید تا گوگل شما را پنالتی نکند.
بعد از برطرف کردن هر کدام از این خطاها، روی دکمه Validate Fix کلیک کنید تا گوگل مجدداً شرایط را بررسی کند. در صورتی که مشکل حل شده باشد، آن صفحه از لیست خطاهای سایت تان خارج خواهد شد. اگر شما هم تا حالا با اسکیمای سایت وردپرس خود مشکل داشته اید، خوشحال می شویم مشکل و راه حل خودتان را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
کدهای اسکیما چه تأثیری روی سئوی وبسایت دارند؟
در این قسمت سعی کرده ایم راجع به این موضوع صحبت کنیم که کدام یک از کدهای اسکیما، تأثیر بیشتری بر رویِ سئوی سایت دارند. چرا بعضی از کدهای اسکیما موجب می شوند در صفحه نتایج گوگل، بهتر دیده شویم و نرخ تبدیل متفاوتی را تجربه کنیم.
کدهای اسکمیا در واقع مثل کدهای سِمَنتیک HTML، مجموعه ای از کدهای نشانه گذاری هستند که مستقیماً در کدهای HTML صفحات وب قرار می گیرند. به واسطه این کدها، گوگل و سایر موتورهای جستجو به سادگی متوجه محتوای درون صفحات وبسایت می شوند. سایت Schema.org در سال ۲۰۱۱ فعالیت خود را برای استانداردسازی این کدهای نشانه گذاری شروع کرد؛ به طوری که بیشتر کدهای این سایت، برای موتورهای جستجوی اصلی مثل بینگ، یاهو و گوگل قابل فهم می باشند.
هنگام مراجعه به وبسایت اسکیما، شاهد استانداردهای مختلفی خواهید بود که می توانید برای مشخص کردن داده های صفحه خودتان، برای ربات ها استفاده کنید. مثلاً از استاندارد Article می توانید برای مقالات استفاده کرده یا از استاندارد Recipe می توانید برای دستور غذا استفاده کنید. انواع اسکیماهای مختلف همانند اسکیماهای مربوط به ویدئو، پرسش و پاسخ (FAQ)، ریتینگ، پروداکت و… در این وبسایت وجود دارند که شما می توانید در بخش های مختلف سایت از آنها استفاده کنید.
اسکیماها به طور مستقیم فاکتور رتبه بندیِ گوگل نیستند، یعنی وقتی شما از یک استانداردی استفاده می کنید، آن استاندارد صرفاً باعث نمی شود شما رتبه بهتری در گوگل کسب کنید. اما به اثری که این اسکمیا در نتایج گوگل می گذارد، ریچ اسنیپت گفته می شود. ریچ اسنیپت ها باعث می شوند سایت هایی که از اسکیما استفاده کرده اند، در نتایج گوگل به حالت متفاوتی نشان داده شوند.
مثلاً وقتی شما از FAQ استفاده می کنید، به جای گرفتن یک پوزیشن در نتایج گوگل، سایت شما به اندازه دو پوزیشن، در این نتایج جا می گیرد. بله مقاله شما فضای بیشتری را در صفحه نتایج نسبت سایر مقالات اشغال می کند و این امر باعث می شود CTR یا نرخ کلیک شما افزایش پیدا کند. استفاده از اسکیماهای Rating (ریتینگ) باعث می شود سایت شما در نتایج گوگل، به صورت ستاره دار نشان داده شود. یا در صورت استفاده از اسکیمای Recipe، گوگل کنار سایت شما، تصویر غذا را هم نشان می دهد.
آیا این کدها تأثیری روی سئوی سایت دارند یا نه؟ کدهای اسکیما مثل FAQ و ریتینگ، به طور مستقیم روی صفحه نمایش گوگل تأثیر می گذارند و نحوه نمایش متفاوتی را در صفحه ایجاد می کنند. این مورد می تواند باعث افزایش نرخ کلیک شود ولی سایر کدهای اسکمیا مثل ویدئو، تصویر، article و news تأثیر محسوسی روی سئوی سایت ندارند و تنها به موتورهای جستجو کمک می کنند درک بهتری از محتوای صفحات وب داشته باشد. البته از این موضوع غافل نشوید که درک بهتر موتورهای جستجو از سایت شما به معنای این است که شما دوست بهتری برای آنها هستید.
نشانه گذاری اسکیما چگونه باعث جذب کاربر می شود؟
برای جذب یک کاربر به وبسایت، لازم است آپشن هایی را به او ارائه دهیم که نتواند آنها را رد کند. این امکانات با عنوان صفحه، توضیحات آن صفحه و آپشن های متعدد دیگری همچون نمایش ستاره هایی که بقیه مخاطبان به آن صفحه داده اند، پرسش و پاسخ، سوالات متداول یا عناوین منوهای آن صفحه، نقشه محل، قیمت محصول، مدت زمان محتوای ویدیویی صفحه و… تکمیل می شود.
این اطلاعات کاربر را مجاب می کند که سایت شما که در نتایج جستجو نمایش داده شده، بهترین انتخابی است که می تواند داشته باشد. به همین خاطر است که اغلب کاربران فقط نتایج صفحه اول گوگل را بررسی کرده و خیلی کم پیش می آید که به سراغ صفحات دوم یا سوم بروند. جمله معروف همه سئوکاران این است: اگر لازم است یک جسد مرده را پنهان کنید، باید آن را در صفحه دوم نتایج جستجوی Google قرار دهید.
این امر موجب می شود CTR (نرخ کلیک) سایت شما با هر کلیک کاربر بالا رفته و منجر به جذب مشتری و خرید محصول از شما شود. گوگل به این کلیک ها، نرخ پرش ناشی از آن (Bounce rate) و کلی فاکتور دیگری که مخاطب در آنها نقش دارد؛ اهمیت زیادی می دهد. گوگل از بازخوردهای مخاطب برای نمایش صفحه وبسایت شما در آینده استفاده می کند. پس هر چقدر پیشنهادات یا امکانات بیشتری برای جلب نظر مخاطب تان ارائه دهید، برای شما بهتر خواهد بود. بایستی آنقدر آگاه باشید که بدانید: محتوا را برای کاربر تولید کنید، نه صرفاً برای خود گوگل!
در اصل همان ریچ اسنیپت ها، ستاره ها، پرسش و پاسخ، اسم نویسنده، تاریخ انتشار، آخرین ویرایش، عنوان صفحه، فرمت صفحه و سوالات متداولی که درباره آنها صحبت می کنید، همگی از نوع اسکیما می باشند. پس اسکیما کمک می کند محتوای شما در چشم مخاطب ارزشمند جلوه داده شود. این کار باعث می شود مخاطب روی سایت شما کلیک کند و در نتیجه CTR سایت شما هم افزایش پیدا می کند.
و اما سخن آخر
اگر تاکنون از نشانه گذاری اسکیما استفاده نکرده اید، باید بگوییم که بسیاری از مفاهیم موجود در سایت شما برای موتورهای جستجو، درک نشده اند. قطعاً با قابل فهمتر کردنِ سایت خودتان برای موتورهای جستجو، می توانید شاهد نتایج بهتری باشید. درست است که هوش مصنوعی به کار گرفته شده در موتورهای جستجو، روز به روز پیشرفته تر می شود ولی بازهم قادر به درک ماهیت کامل یک وبسایت نمی باشند و خیلی از مسائل برای آنها، قابل درک نیست. شما با استفاده از نشانه گذاری های اسکیمایی می توانید هدف سایت خودتان را برای موتورهای جستجو مشخص کنید.
علت نمایش ندادن اسکیمای سایت من چیست؟ اگر تمام مراحل فعال سازی و اجرای اسکیما را طی کردید اما بازهم این امکان برای صفحه مورد نظر شما فعال نشد، اولاً باید مطمئن شوید که مراحل را درست اجرا کرده اید. برای اطمینان از اجرای درست مراحل، می توانید از ابزار رایگان Google Structured Data استفاده کنید که در محتوای بالا آن را توضیح دادیم. در صورتی که هنگام وارد کردن لینک صفحه، خطا یا هشداری را دریافت نکردید، توصیه می کنیم هیچ کاری انجام ندهید و فقط صبور باشید! مطمئن باشید به مرور زمان، خودِ گوگل بررسی های لازم را انجام داده و تغییرات انجام شده را اعمال خواهد کرد.
نکته: ما وظیفه مان را انجام می دهیم و استراکچر دیتا به سایت خود اضافه می کنیم. این گوگل است که تصمیم می گیرد آن را نمایش دهد یا خیر! ممکن است تصمیم بگیرد آن را فقط در موبایل یا فقط در دسکتاپ نشان دهد و یا هیچکدام!
تیم تولید محتوا
این مطلب توسط تیم تولید محتوای ایران فاندر تهیه شده است. ما در تلاش برای توسعه وب فارسی هستیم تا بهترین مقالات در هر زمینه ای را برای وبسایت ها تهیه کنیم. کیفیت محتوای این صفحه توسط متخصصین و کارشناسان ما بررسی و تایید شده است.