تراکم یا چگالی کلمات کلیدی چیست؟ آیا این روش مرده است؟

اگر در حال جستجو برای یک تکنیک جدید برای عکاسی از محصول خود باشید و با مقاله ای روبرو شوید که ده ها بار عبارات “بهترین تکنیک عکاسی” را در متن تکرار کرده باشد، تعجب می کنید! شما به زودی متوجه خواهید شد که در این مقاله اطلاعات خاصی برای شما وجود ندارد. چون به نظر می رسد نویسنده این مطلب شما را به چشم یک وسیله، برای جلب نظر موتورهای جستجو و گرفتن ورودی به وب سایت، در نظر گرفته و قرار نیست برای شما مفید باشد.

حالا تصور کنید وارد مقاله دیگری می شوید؛ نویسنده این مطلب، بدون اینکه مدام آن عبارت خاص را تکرار کند، به شما دقیقاً همان چیزی را می دهد که به دنبالش هستید. (یعنی از شما رفع نیاز می کند) این تفاوت بین محتوای قدیم و محتوای امروز است که متاسفانه برخی از محتوانویسان وب فارسی، از آن بی اطلاع هستند.

اگر محتوانویس هستید، باید بدانید اصول توزیع کلمات کلیدی چیست و چطور می‎توانید چگالی کلمه کلیدی را به شکل درستی در متن محتوای خود به کار ببرید. اما چگونه؟

چگالی یا تراکم کلمات کلیدی چیست؟

ما به میزان تکرار یک کلمه یا عبارت کلیدی خاص، در یک صفحه وب، تراکم کلمات کلیدی در متن می گوییم.

محاسبه آن به صورت درصدی انجام می گیرد و عبارت کلیدی، نسبت به کل کلمات متن، سنجیده می‎ شود. احتمالا قانون چگالی کلمات تا ۲% را شنیده باشید! 😃

این درصد نشان می دهد که یک کلمه کلیدی خاص، چه سهمی از کل محتوای یک صفحه را به خود اختصاص داده است. به عبارت ساده تر، چگالی کلمه کلیدی، میزان برجستگی و تمرکز یک صفحه، بر روی یک موضوع خاص را مشخص می کند.

این مفهوم در دنیای سئو از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موتورهای جستجو مانند گوگل، از چگالی کلمات کلیدی به عنوان یکی از سیگنال های مهم برای درک موضوع یک صفحه و مرتبط بودن آن با عبارات جستجوی کاربران استفاده می کنند.

هرچه چگالی یک کلمه کلیدی، در یک صفحه بیشتر باشد، موتورهای جستجو با احتمال بیشتری آن صفحه را به عنوان یک نتیجه مرتبط با آن کلمه کلیدی، نمایش می دهند. هرچند اگر شما این موضوع را درک کنید، اما توزیع کلمه کلیدی را ندانید، نمی‎توانید کار را به درستی جمع کنید! (این مطلب ادامه دارد…)چگالی کلمه کلیدی و تاثیر آن در سئو

با توجه به سرعت عجیب و غریب رشد موتورهای جستجو، امروز خیلی از افراد در حوزه محتوا و سئو با مبحث چگالی کلمات کلیدی به طور کامل آشنا نیستند! به همین خاطر اگر اعلام کنیم که سئو، دیگر نیازی به آن ندارد! احتمالا مرتکب به گناه کبیره شده ایم!

درست است که در گذشته یکی از معیارهای مهم برای بهینه سازی سئو بود، اما علاوه بر چگالی یا تراکم کلمات کلیدی، روش های آماری پیشرفته تری برای ارزیابی استفاده از کلمات کلیدی و درک معنای صفحات وب به کار می رود.

یکی از این روش ها (TF-IDF (Term Frequency-Inverse Document Frequency است که به تحلیل عمیق تر ارتباط کلمات و صفحات کمک می کند.

TF-IDF یک تکنیک آماری است که از دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ برای بازیابی اطلاعات در مجموعه های بزرگ اسناد به کار می رفت و اکنون نیز در تحلیل سئو نقش دارد. اگرچه گوگل به طور رسمی استفاده از TF-IDF را تأیید نکرده است، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد این روش به طور غیرمستقیم بر الگوریتم های رتبه بندی تأثیر می گذارد. دلیل اصلی آن، بهبود درک معنای کلمات و ارتباط آنها با موضوعات مختلف است.

در این روش، تعداد تکرار یک کلمه خاص در متن مورد توجه قرار می گیرد و در حقیقت نحوه محاسبه چگالی کلمه کلیدی را به شما توضیح می دهد. هرچه تعداد دفعات تکرار یک کلمه بیشتر باشد، از نظر این مدل آماری، آن کلمه برای متن اهمیت بیشتری دارد.

مشکل کیورد استافینگ و تراکم کلمات کلیدی در سئو

اگر توانستید درک کنید که چگالی کلمه کلیدی چیست، حالا می توانید استراتژی مناسبی برای توزیع کلمات کلیدی در متن محتوای خود ایجاد کنید. چون تنها در همین صورت است که به گذشته برنمی ‎گردید و اشتباهات بزرگی را مرتکب نمی‎ شوید.

در گذشته، سئوکاران و محتوانویسانی بودند که با تکرار یک کیورد در متن، تلاش می کردند تا به رتبه های برتر نتایج جستجو دست یابند. این استراتژی که امروز یک خطای اجرایی به حساب می آید، به آن کیوورد استافینگ گفته می شود.

• کیوورد استافینگ، مرگ خاموش یک محتوا در موتورهای جستجو است. زمانی اتفاق می افتد که شما بر این باور باشید که موتورهای جستجو را با تکرار زیاد یک یا چند کیورد خاص، می توانید گول بزنید!

اما اکنون که الگوریتم ها نسبت به گذشته کاملا پیچیده ‎تر شده ‎اند و این موتورهای جستجو، به دنبال محتوایی باکیفیت ‎تر، مرتبط‎ تر و طبیعی‎ تر برای کاربران خود هستند! چرا این اتفاقات تکرار می شود؟

پاسخ این است؛ خیلی از افراد در این حوزه از مشکلاتی که در پیش روی آنها است، آگاه نیستند یا تصور می‎ کنند که می توانند از زیر این قضیه نیز جان سالم به درببرند! به هرحال ما ایرانی هستیم و می توانیم از زیر هر مصیبتی سالم بیرون بیاییم! (البته این بحث شوخی بردار نیست، آن را جدی بگیرید.)

اگر بخواهیم کمی فنی‎ تر توضیح دهیم، لازم است به بحث خزش و خزنده‎ های گوگل (Web crawler) اشاره کنیم که با بررسی کلمات کلیدی در صفحات وب، محتوای شما را ایندکس می کنند. تراکم مناسب کلمات کلیدی به خزنده ها کمک می کند تا موضوع صفحه را بهتر تشخیص دهند. بنابراین، این طبیعی است که در صورت زیاده روی در استفاده از کلمات کلیدی، مچ شما را بگیرند!

همچنین بحث معناگرا شدن موتور جستجوی گوگل (Semantic Search) را داریم که اخیرا خیلی بیشتر به سمت درک معنای کلمات و عبارات فارسی پیش می رود. با این حال، کسی نمی تواند منکر الزام استفاده از کلمات کلیدی، برای کمک به درک بهتر گوگل، باشد.

حدس می‎زنیم که حالا می‎ توانید به خوبی تاثیر چگالی کلمات کلیدی بر سئو را درک کنید! در مرحله بعدی می خواهیم ضربه آخر را محکم تر بزنیم!

توزیع کلمات کلیدی (Keyword Distribution) چیست؟

توزیع کلمات مثل پاشیدن نمک روی غذاست! اگر تمام نمک ها را فقط روی یک بخش از غذا بریزید، آن بخش شور و بقیه بی مزه می شود، اما اگر نمک را به طور متعادل و متوازن روی کل غذا پخش کنید، طعم غذا، به طور کل تغییر خواهد کرد و شما لذت بیشتری خواهید برد.

به طور دقیق تر، توزیع کلمات کلیدی به این معناست که چگونه و در کجای متن، کلمات کلیدی خود را به طور طبیعی قرار دهید، به طوری که هم برای خواننده (مخاطب) جذاب باشد و هم موتورهای جستجو به خوبی محتوای شما را بفهمند.

اما مدتی می‎ شود که با آپدیت جدید گوگل و باز شدن مبحث اِنتیتی ها(Entity) در حوزه محتوا و سئو، فیتیله این موضوعات پیچیده شده!

• توزیع کلمات کلیدی و چگالی کلمه کلیدی؛ دایناسورهایی که منقرض شدند! 😃

چگالی کلمه کلیدی مرده است، چون به تکرار تاکید دارد، اما انتیتی ها به انتقال مفهومِ کلمات تاکید می کند و شاید در این سبک، یک کلمه مهم فقط یک بار استفاده شود. در حقیقت گوگل، به این توجه دارد که آیا محتوای شما، حول موضوع مورد نظر، به انتیتی هایی که به جامعیت آن موضوع کمک می کنند، کاملا مرتبط است یا نه!

امروزه سئو بیشتر بر روی معناگرایی و درک کلی محتوا تمرکز دارد (Semantic SEO). بنابراین، به جای تکرار بی رویه کلمات کلیدی، به مفاهیم و موجودیت های مرتبط توجه کرده و محتوایی تولید کنید که برای کاربران ارزشمند باشد.

ابزارهای بررسی چگالی کلمات کلیدی و توزیع آن

استفاده از ابزارهایی مانند یواست سئو (Yoast SEO) و رنک مث (Rank Math) به نویسندگان کمک می کند تا بهینه سازی سئوی محتوای خود را ساده تر انجام دهند، تراکم کلمات کلیدی محتوای خود را بررسی کنند و آن را بهبود ببخشند.

• اما فراموش نکنید که یواست سئو و رنک مث این بلا را سر نویسنده ها آوردند! این ابزارها گاهی باعث می شوند نویسندگان بیشتر بر روی معیارهای عددی، مانند چگالی کلمات کلیدی و نمره سئو تمرکز کنند و از توجه به توزیع طبیعی کلمات و مفید بودن محتوا برای مخاطب غافل شوند. در نتیجه، محتوای تولید شده ممکن است به جای ارائه اطلاعات ارزشمند، تنها به دنبال کسب نمره خوب در این ابزارها باشد.

به شما پیشنهاد می کنیم برای بهبود ساختار عنوان، توضیحات متا، استفاده از کلمات کلیدی در تگ های عنوان از این ابزارها استفاده کنید.

اما اگر مایل هستید بدانید اصول تکرار کلمه کلیدی چقدر باشد؛ توصیه می‎ کنیم از ابزارهای نوشتن مانند گوگل داکس (Google Docs) و مایکروسافت ورد (Microsoft Word) استفاده کنید. هر دوی این ابزارها با استفاده از ابزار جستجوی کلمه (Find tool)، به شما کمک می‎ کنند تعداد تکرار هر کلمه کلیدی را پیدا کرده و با توزیع درست در متن، از کیورد استافینگ شدن و انباشت کلمات، جلوگیری کنید. البته این روش برای سنجش دقیق تر چگالی کلمات کلیدی، چندان مناسب نیست، اما موثر است.

در حوزه ابزارهای سئو، می‎ توانید سراغ ابزارهای آنالیز آنلاین مانند Small SEO Tools، Small SEO Tools و Moz بروید و چگالی کلمات کلیدی متن خود را بررسی کنید.

چگونگی بهبود تراکم کلمات کلیدی در محتوای سایت

اگر با ابزارهایی که در اختیار دارید، ناکارآمدی متن خود را تشخیص دادید، زمان آن می‎ رسد که به بهبود متن محتوای خود فکر کنید. یک توصیه مهم برای شما داریم؛ توزیع و تنوع را در کلمات کلیدی محتوای خود هرگز فراموش نکنید!

تنوع در استفاده از کلمات کلیدی (Variation in the use of keywords)

به جای تکرار بیش از حد یک کلمه کلیدی، از کلمات مرتبط با آن استفاده کنید. مثلاً برای موضوع خرید گوشی موبایل، از کلماتی مثل تلفن همراه، موبایل هوشمند، خرید آنلاین موبایل و … استفاده کنید. به این روش خوشه بندی کلمات کلیدی (Keyword Clusters) نیز می‎گوییم.

از جایگزینی کلمات کلیدی با مترادف ها و عبارات مشابه، برای طبیعی تر شدن متن کمک کنید. این روش از تکرار بیش از حد کلمات در متن (Keyword Stuffing) نیز جلوگیری می کند.
همچنین استفاده از کلمات کلیدی طولانی (Long-tail keywords) و دقیق‎تر( به منظور نزدیک شدن به هدف سرچ مخاطب)، به شما کمک می کند تا مخاطبان خاص تری را هدف قرار دهید و از رقابت کمتری برخوردار شوید.

توزیع مناسب کلمات کلیدی (Proper distribution of keywords)

کلمات کلیدی را به صورت یکنواخت در طول متن توزیع کنید. از تمرکز بیش از حد کلمات کلیدی در ابتدای یا انتهای متن خودداری کنید.

همیشه به یاد داشته باشید که بخش های مختلف یک صفحه محتوا در وبسایت، از اهمیت برخوردار است. بنابراین، علاوه بر متن اصلی، در عناوین (H1، H2 و …)، متا تگ ها، آدرس URL، تگ های تصویر (alt text) و لینک های داخلی نیز از کلمات کلیدی به طور مناسب استفاده کنید.

سخن پایانی

در این مقاله به اختلاف نظرها و چالش بررسی چگالی کلمات کلیدی و تاثیر آن بر سئو پرداختیم. آنچه که تصمیم داشتیم در این مطلب بازگو کنیم، این بود که اگر مدیر محتوا، محتوا نویس یا سئو کار هستید، باید بدانید که اصول توزیع کلمات کلیدی به شیوه مدرنی که گفتیم، یک الزام برای حیطه کاری امروز شما است.

شما با استفاده از روش ها، ابزارها و توضیحاتی که در این مقاله آمده است نیز می توانید کارفرمای خود را قانع کنید. به موتورهای جستجو کمک می کنید تا محتوای شما را بهتر درک کنند و آن را برای جستجوهای مرتبط رتبه بندی کنند. بنابراین اگر به دنبال جذب مخاطبان خاص خود هستید، صرفا به دنبال هدف قرار دادن کلمات کلیدی در یک محتوا نباشید! شما با بررسی تراکم کلمات کلیدی می‎توانید تجربه کاربری بهتری نیز برای او رقم بزنید.

سوالات متداول

آیا چگالی کلمات کلیدی برای انواع کلمات کلیدی یکسان است؟

خیر، چگالی ایده آل برای کلمات کلیدی با توجه به عوامل مختلفی مانند موضوع محتوا، رقبا، طول کلمه کلیدی هدف و نوع محتوا می‎ تواند متفاوت باشد. برای کلمات کلیدی با رقابت بالا، ممکن است نیاز به چگالی کلمات کلیدی بیشتری داشته باشید، در حالی که برای کلمات کلیدی با رقابت پایین، چگالی کمتر نیز می تواند موثر باشد و یا بالعکس.

الگوریتم های گوگل به طور مستقیم چگالی کلمات کلیدی را اندازه گیری می کنند؟

گوگل هرگز جزئیات دقیق الگوریتم های خود را منتشر نمی کند. با این حال، کارشناسان سئو معتقدند که گوگل به طور مستقیم چگالی کلمات کلیدی را اندازه گیری نمی کند، بلکه به دنبال سیگنال های ارزشمندتر، مانند مرتبط بودن محتوا (ارتباط بین کلمات و مفهوم آنها) و تجربه کاربری است.

آیا باید برای هر کلمه کلیدی در یک صفحه، چگالی مشخصی در نظر گرفت؟

هر کلمه کلیدی نقش متفاوتی در متن دارد. کلمات کلیدی اصلی نیاز به تکرار بیشتری دارند تا به گوگل نشان دهند که موضوع اصلی صفحه چیست. کلمات کلیدی ثانویه نیز برای پوشش ابعاد مختلف موضوع مهم هستند. بنابراین توزیع یکنواخت کلمات کلیدی، در طول متن باعث می شود که محتوا طبیعی تر به نظر برسد و تجربه کاربری بهتری ایجاد کند. (این توصیه یک سئوکار مبتدی بود! اگر به دنبال پاسخ درست تر و علمی تر هستید، مقاله را از ابتدا به دقت بخوانید)